RUMIANEK POSPOLITY

RUMIANEK POSPOLITY - (Mairicaria chamomilla L.) Ta nie pozorna roślina spotykana niemal na każdej łące wykorzystywana jest w ziołolecznictwie od czasów antycznych. W Polsce ta roślina jest nam bardzo dobrze znana. Jej naturalne występowanie to obszary Europy i sąsiednich rejonów. Sprowadzona została m.in. do Ameryki czy Australii. Pierwotnie rumianek wywodzi się z Południowego - wschodniej części Europy.

Roślina nazywana jest również: kamelią, maruną, rumieniem, rumiankiem polnym, lekarskim, pachnącym czy drobnym.

Rumianek jest rośliną jednoroczną z rodziny astrowatych. Należy do gatunku Matricaria według najnowszych badań. Roślina ta jest silnie aromatyczna. Kwitnie od maja do lipca a nawet i do jesieni. Powstało kilka odmian rumianku różniących się składem chemicznym jaki zawierają. Rośliny z terenów Europy Środkowej cechują się większą ilością olejku od swych sióstr z terenów południowo - europejskich.

W czasach odległych rozpisywali się o tej roślinie: Asklepidas, Hipokrates i Dioskurides. W Starożytnym Egipcie ceniono rumianek za jego chłodzące i obniżające gorączkę właściwości określając rumianek jako kwiat boga słońca. Grecy natomiast określali tą roślinę jako ziemne jabłko ze względu na zapach. Natomias dla Anglosasów był jednym z dziewięciu świętych ziół ofiarowanych światu przez boga Wodent. W czasach późniejszych zwłaszcza w epoce średniowiecza rumianek również wykorzystywano jako ziele lecznicze, ale roślina ta stała się także kwiatem ozdobnym sadzonym w ogródkach. Według przekonań ówczesnych ludzi rumianek zerwany 24 czerwca w dniu św. Jana miał największą moc leczniczą. W XVI w. potrafiono otrzymywać olejek rumiankowy polecany m.in. na kobiece dolegliwości ale również jako środek na drgawki i gorączkę. Łacińska nazwa Matricaria wywodzi się od słowa mater oznaczające matkę. Takie znaczenie tłumaczy dlaczego roślina ta była polecana kobietom. Współczesne badania nad rumiankiem potwierdziły korzystne właściwości na zdrowie. Współcześnie we Francji uważa się iż rumianek łagodzi negatywne skutki kawy i papierosów.

SUROWIEC ZIELARSKI:

• Całe koszyczki kwiatowe. Z jednego kwiatu pozyskuje się 1,5% olejku eterycznego.
• Surowcem wykorzystywanym są kwiatostany świeże i suszone, ziele.
• Roślinę charakteryzuje gorzki smak.

ZBIORY I SUSZENIE:

Surowiec zielarski zbiera się podczas dobrej pogody bez rosy w okresie rozpoczęcia kwitnienia. Zbierać surowce należy tak by urywać szypułki jak najbliżej koszyczka rośliny. Należy uważać na zebrany surowiec aby nie przygniatać go gdyż łatwo może się zaparzyć. Surowiec należy suszyć w zacienionym i przewiewnym miejscu w temperaturze nie większej niż 35C. Ususzone surowce powinny zachować silny rumiankowy zapach. Aby ziele służyło nam przez długi czas należy przechowywać je w szczelnym opakowaniu bez dostępu światła i wilgoci.

Współcześnie rumianek również powszechnie wykorzystuje się m. in. w przemyśle: spożywczym, kosmetycznym, i farmaceutycznym.

Główną substancją o działaniach leczniczych jest olejek zawierający naturalne związki.

ZWIĄZKI CZYNNE ZAWARTE W OLEJKU:

• chamazulen (6-18%) - działanie przeciwalergiczne,
• α-bisabolol i jego tlenki (25-50%) - działanie przeciwzapalne,
• spiroeter - hamuje wydzielanie histaminy, serotoniny i bradykininy - substancji wywołujących stany zapalne,
• β-farnezen,
• mircen,
• kadinen,
• flawonoidy (m.in. apigenina, luteolina,kwercetyna oraz ich 7-glukozydy) - działanie rozkurczowe,
• pochodne kumarynowe - umbeliferon i herniaryna - działanie rozkurczowe,
• spirocykliczne poliacetyleny, 
• śluz (do 17%), 
• cholina, 
• karotenoidy,
• sole mineralne.

DZIAŁANIE:

• przeciwzapalne na błony śluzowe i skórę,
• przeciwalergiczne,
• rozkurczowe na mięśnie gładkie jelit,
• przywracające prawidłowe ruchy perystaltyczne,
• zapobiegające wzdęciom,
• wiatropędne,
• nieznacznie żółciopędne,
• uspokajające, 
• przeciwbakteryjne - nieznaczne,
• lekko przeczyszczające u małych dzieci (napar),
• na bóle brzucha,
• regulujące prace nerek,
• regulujące trawienie,
• rozjaśniające.

ZASTOSOWANIE:

Jako napar do spożycia, do stosowania wewnętrznego: związki czynne rumianku wydalają się z moczem działając lekko przeciwzapalnie na cały układ moczowy.

• w stanach zapalnych przewodu pokarmowego układu moczowego,
•  pomocniczo w chorobie wrzodowej,
• nadmierna fermentacja,
• wzdęcia, 
• bóle brzucha, 
• odbijanie,
• zgaga,
• przy braku łaknienia, 
• w stanach skurczowych jelit,
• przy utrudnionym odchodzeniu gazów - zwłaszcza u dzieci i osób w wieku podeszłym,
• środek żółciopędny,
• lewatywy dla dzieci,
• stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł, gardła, zatok bocznych nosa oraz w codziennej higienie jamy ustnej,
• regulacja miesiączkowania,
• ułatwia wypróżnianie w sposób nieinwazyjny, 
• stany gorączkowe i gorączkę połogową,
• febrę,
• kaszel, 
• suchoty, 
• zapalenie migdałów,

Jako wyciąg, napar do stosowania zewnętrznego (okłady, przemywanie, inhalacje): działa silnie przeciwzapalnie a słabiej przeciwuczuleniowo.

• owrzodzenia skóry, 
• żylaki odbytu,
• owrzodzenia żylakowe kończyn dolnych, 
• rumień,
• świąd skóry, 
• odleżyny,
• podrażnienie skóry u noworodków,
• alergiczne zapalenie skóry, 
• oparzenia termiczne i słoneczne I i II stopnia,
• nieznaczne uszkodzenia promieniami roentgena,
• upławy, 
• zapalenie szyjki macicy i pochwy,
• świąd i stany zapalne sromu,
• stany zapalne rogówki i tęczówki,
• alergiczne i ropne zapalenie spojówek,
• zapalenie górnych dróg oddechowych, 
• dychawica oskrzelowa u dzieci,
• katar sienny.

DLA URODY:

• pielęgnacja - jako tonik - odświeży, rozjaśni i podziała przeciwstarzeniowo,
• mycie,
• rozjaśnianie włosów,
• nadanie lekko złocistego koloru włosom i miękkość - regularne stosowanie,
• kąpiele - regeneracja skóry.

DZIAŁANIE NIEPOŻĄDANE:

• Przetwory z kwiatów rumianku stosowane w zalecanych dawkach
  nie wywierają działania szkodliwego nawet u niemowląt.
• Rumianek u niektórych osób może wywoływać alergie.
• kobietom podczas ciąży zaleca się ostrożne używanie olejku rumiankowego gdyż pobudza macicę.

Rumianek to prawdziwy skarb natury. Ma tak wiele zastosowań, że aż nie sposób tu wszystkich wymienić.